Trong tương lai, các ngân hàng (NH) sẽ được cá nhân hóa, thay thế kinh doanh và dịch vụ sản phẩm truyền thống cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, họ cũng phải giải quyết các rủi ro xung quanh vấn đề dữ liệu và các hình thức tội phạm tài chính mới.
NGÔ HẢI
Tiến bộ về công nghệ và dữ liệu sẽ giúp các NH cung cấp dịch vụ theo dạng siêu cá nhân hóa và phần lớn được tự động hóa trong thập kỷ tới, thay thế cho phương pháp tiếp cận dựa trên các sản phẩm bán lẻ truyền thống. Nhưng mức độ phát triển của mô hình “NH trong tương lai” sẽ còn phụ thuộc vào khả năng mà NH có thể cân bằng phù hợp giữa đổi mới và quản lý rủi ro.
Trở thành những nhà “môi giới lòng tin”
Báo cáo NH trong tương lai – Tài chính trong kỷ nguyên số (The Future of Banking, Finance in the Digital Age) vừa được NH HSBC công bố đánh giá, khách hàng sẽ gia tăng mức độ quản lý dữ liệu cá nhân thông qua các hồ sơ nhận diện kỹ thuật số. Đồng thời, các NH sẽ đặt mục tiêu trở thành “những nhà môi giới lòng tin” trong việc quản lý, phát triển và bảo vệ những hồ sơ nhận diện số này và quyền truy cập vào dịch vụ do các bên thứ ba cung cấp bên cạnh các sản phẩm tài chính, ví dụ như các công ty cung cấp tiện ích và nhà bán lẻ. Bằng cách nắm vững các nguồn dữ liệu mới và công nghệ phân tích, NH có thể hiểu biết sâu sắc hơn về nhu cầu của khách hàng cũng như cách thức có thể hỗ trợ họ và khai phá các nguồn doanh thu mới.
“Trong vòng một thập kỷ tới, điều này có thể khiến ngành NH trở nên ít tiếp xúc trực tiếp với người tiêu dùng”, báo cáo của HSBC nhận định. Thay vì đánh giá từng loại sản phẩm một cách riêng lẻ để tìm ra sự lựa chọn tốt nhất, ví dụ: tiết kiệm, vay và đầu tư… các tập sản phẩm sẽ được tối ưu hóa trên nền tảng hồ sơ dữ liệu của khách hàng, từ đó tìm ra sản phẩm tốt nhất cho khách. Kích hoạt bằng giọng nói kỹ thuật số có khuynh hướng trở thành một kênh mặc định để giao tiếp với khách hàng, cùng với thực tế ảo sử dụng trong các tình huống thực tế, bên cạnh lựa chọn được nói chuyện với một tư vấn viên để giải quyết những vấn đề phức tạp hơn.
Tuy nhiên, quản lý những rủi ro đang ngày càng nhiều trong thời đại kinh tế số mới như rủi ro về quyền riêng tư về dữ liệu và an ninh mạng, sẽ trở nên rất quan trọng trong việc phát triển hệ thống tương lai này và xây dựng niềm tin cho người tiêu dùng. Theo ông Josh Bottomley, Giám đốc Toàn cầu Khối Kỹ thuật số, Trung tâm Dữ liệu và Phát triển của tập đoàn HSBC, hành trình hướng tới NH trong tương lai sẽ tăng tốc đáng kể trong thập kỷ tới. Các khách hàng kỳ vọng dịch vụ được thiết kế riêng dựa trên những yêu cầu cá nhân, thay vì dựa vào một nhóm sản phẩm như tiết kiệm, cho vay và đầu tư. Những yêu cầu cá nhân này đi cùng với những đặc điểm riêng về dịch vụ và bán hàng. “Nhưng để biến điều này thành hiện thực, các NH cần phải đạt đến một sự cân bằng phù hợp giữa những gì công nghệ và dữ liệu có thể đáp ứng được kỳ vọng của khách hàng, với nhu cầu giải quyết các rủi ro đối với cuộc sống của họ cũng như bảo vệ được hệ thống tài chính”, ông Josh Bottomley nhấn mạnh.
3 lĩnh vực phát triển mạnh trong 10 năm tới
Giáo sư Markos Zacchariadis – tác giả của bản báo cáo, đồng thời cũng là Giáo sư Khoa công nghệ tài chính (Fintech) và Hệ thống thông tin thuộc Trường kinh doanh Alliance Manchester cho biết, so với các ngành công nghiệp khác, ngành dịch vụ tài chính đang đi chậm hơn trong quá trình số hóa. Nhưng các NH sẽ có nhiều cơ hội quan trọng để gặt hái thành công trong thập kỷ tới. Bằng cách tận dụng công nghệ để tổ chức và phân tích dữ liệu tốt hơn, cũng như sử dụng vị thế được tin cậy để từ đó xây dựng mối quan hệ gần gũi hơn với người tiêu dùng, các NH có thể mở rộng vai trò trung tâm trong một mô hình dịch vụ tài chính có khuynh hướng dựa nhiều vào nền tảng.
Báo cáo đã chỉ ra 3 lĩnh vực chính và những khả năng phát triển của ngành NH trong 10 năm tới. Lĩnh vực đầu tiên là “công nghệ và dữ liệu hỗ trợ”: quan hệ đối tác giữa các công ty FinTech và NH nhiều khả năng sẽ tăng theo cấp số nhân. Công nghệ dữ liệu và công nghệ, như trí tuệ nhân tạo và khoa học máy móc sẽ định hình các dịch vụ tài chính và NH của thế kỷ 21. Tài sản mã hóa được hỗ trợ bằng tài sản (như tiền ảo có mức giá ổn định) hoặc các loại tiền ảo của NH trung ương (CBDCs) sẽ trở nên phổ biến hơn.
Tiếp đến là “lợi thế quản lý rủi ro”. Báo cáo cho biết, trong nền kinh tế kỹ thuật số, quản trị và quyền riêng tư dữ liệu sẽ là những thành phần quan trọng nhất để xây dựng mối quan hệ tin cậy với khách hàng. Để làm được điều này, các NH cần thực hiện thêm nhiều bước nữa để chuẩn hóa công việc trong lĩnh vực: trí tuệ nhân tạo, cách thu thập, trình bày và giải thích thông tin cho người tiêu dùng. An ninh mạng sẽ là ưu tiên ngày càng gia tăng của Hội đồng quản trị và là trọng tâm đầu tư của các NH. Hơn nữa, quy định luật pháp sẽ không chỉ hoàn toàn áp dụng cho một nước, do đó các doanh nghiệp cần có cái nhìn ở tầm địa phương cũng như toàn cầu.
Cuối cùng là “cuộc cách mạng hành vi người tiêu dùng”. Theo đó, tiền mặt cũng như “tiền nhựa” sẽ không biến mất trong 10 năm tới, vì cần có thời gian thử nghiệm các hình thức thanh toán kỹ thuật số mới, và người tiêu dùng cần thích nghi và xây dựng niềm tin. Các NH cũng không còn bị ràng buộc bởi các sản phẩm như tiết kiệm, cho vay và đầu tư – các yêu cầu sẽ được thiết kế gần với khách hàng hơn tùy thuộc vào nhu cầu của họ tại một thời điểm nhất thời. Người tiêu dùng sẽ chịu trách nhiệm về những dữ liệu cá nhân nhiều hơn, dẫn đến việc hình thành các hồ sơ nhận diện kỹ thuật số.
TBKTVN số 276, ra ngày 18/11/2019 trang 10